تاثیر زیر شکنی بر برخی از خصوصیات فیزیکی خاک و عملکرد آفتابگردان در دشت مهیار اصفهان

محسن حیدری سلطان‌آبادی1،‌ مختار میران‌زاده2 1 و2- اعضاء هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی ـ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان پست الکترونیکی : E-mail: [email protected] چکیده این مطالعه به منظور بررسی اثر زیر شکنی خاک بر برخی از خصوصیات فیزیکی خاک و عملکرد آفتابگردان روغنی در تابستان 1381 در دشت مهیار اصفهان واقع در 30 کیلومتری جنوب اصفهان انجام شد. طرح به صورت بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار بود که تیمارهای آزمایش شامل 1- شخم با گاو آهن برگرداندار تا عمق 25-20 سانتی‌متر و کشت در کف کرت (T1)2- شخم با گاو آهن برگرداندار تا عمق 25-20 سانتی‌متر و کشت بر روی پشته (T2) 3- زیرشکنی به وسیله ساب سویلر تا عمق 45-40 سانتی‌متر و شخم با گاو آهن برگرداندار تا عمق 25-20 سانتی‌متر و کشت درکف کرت (T3) انتخاب گردید. در تیمار T3 به منظور زیر شکنی خاک تا عمق 45-40 سانتی‌متری، ابتدا خاک توسط ساب سویلر تا عمق 45-40 سانتی‌متر زیرشکنی شده و سپس توسط گاوآهن تا عمق 25 سانتی‌متری برگردانده شد. صفات جرم مخصوص ظاهری خاک، مقاومت به نفوذ خاک، سرعت نفوذ آب به خاک، درصد روغن، وزن خشک بوته، طول ریشه و عملکرد دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که جرم مخصوص ظاهری در زمین شخم خورده تا عمق 45-40 سانتی‌متر نسبت به عمق 25-20 سانتی‌متری تفاوت معنی‌داری نداشت. همچنین سرعت نفوذ آب در خاک در حالت استفاده یا عدم استفاده از ساب سویلر تفاوت معنی‌داری نداشت در حالی که مقدار مقاومت به نفوذ در شخم 45-40 سانتی‌متر کمتر از شخم 25-20 سانتی‌متر بوده است. در اندازه‌گیری خصوصیات گیاهی، بین سه روش خاک ورزی در مقادیر وزن خشک بوته، طول ریشه و عملکرد دانه اختلاف معنی‌داری مشاهده نگردید، اما درصد روغن آفتابگردان در حالت جوی و پشته در سطح آماری پنج درصد کمتر از دو روش دیگر بود. با توجه به هزینه بالای زیرین‌شکنی، استفاده از آن توصیه نمی‌شود.